TORYUM MADENİ

1)NE İÇİN MADENCİLİĞİ YAPILIR

Yüksek sıcaklıklarda magnezyumun direncini artırmak amacıyla alaşımlarda,

Elektronik cihazlarda ve aydınlatmada tungsten filamanların kaplanmasında,

Yüksek ısıya dayanıklı potaların yapımında,

Yüksek kaliteli kamera merceklerinde,

Nükleer teknolojide kullanılmaktadır.

Toryum – uranyum karışık yakıtlar, uranyum yakıtına göre daha az plütonyum üretir. Ayrıca yüksek yanma oranında çalışabilir, bu da yakıtın reaktörde kalma süresini yani yakıt yeniden yükleme periyodunu uzatarak tesis kapasite faktörünün artmasına katkı sağlar.

Toryumlu yakıt denemeleri 1960 yıllarının ortalarında başlamış olmasına rağmen güç reaktörlerinde kullanılmasına 1976 yılında başlanmıştır. Almanya, Hindistan, Japonya, Rusya, İngiltere ve ABD’de araştırma/geliştirme çalışmaları bulunmaktadır.

Toryum madeni bugün için geleceğini bekleyen bir nükleer yakıt hammaddesi durumundadır. Bunun en büyük nedeni, nükleer yakıt çevrim sorunudur. Toryum-232, bazı süreçlerle uranyum-233’e dönüştürülebilmektedir. Uranyum 233’de Uranyum-235 gibi parçalanabilir bir maddedir.

Bu parçalanma sonucunda da büyük bir enerji açığa çıkmaktadır. Yakıt çevrimi sorunu nedeniyle, bugün için toryumla çalışan ticari ölçekli santraller bulunmamakla birlikte, bu santrallerin prototipleri İngiltere, Almanya ve ABD’de uzun zamandır denenmektedir.

Toryum  madeni her şeyden önce radyoaktif bir maddedir buda kullanım alanlarını belli ölçüde kısıtlamaktadır.  Teknoloji geliştikçe Toryumun kullanım alanları da genişlemektedir.

Mevcutta Toryum savaş uçakları motorları, füzeler, uzay araçları, yüksek çözünürlüklü kamera mercekleri, yüksek ısıya dayanıklı potalar, elektronik cihazlar, filaman kaplamaları, yüksek sıcaklık alaşımları, lüks lamba gömlekleri, bilimsel alet mercekleri, ve pek çok kimyasal işlem gerektiren alanlarda kullanılabilmektedir.

Toryum madeni, radyoaktif bir element olarak aynı zamanda önemli bir atom enerjisi kaynağıdır.

Nükleer reaktörler için uranyuma oranla temiz bir kaynaktır. Yakıt döngüsünde uranyumdan daha az Plütonyum ve Trans Uranyum elementleri sağlar. Bu doğrultuda geleceğin nükleer yakıt kaynağı olarak bilimsel çevrelerde kabul edilmektedir. Ancak yinede şimdilik Toryum ile çalışan ticari ve ekonomik ölçekli nükleer tesis bulunmuyor.

Teknolojinin gelişmesine parelel olarak Ar-Ge çalışmaları Toryumun kullanım alanları ve ticari olarak daha ekonomik üretilmesi için hızla çalışmalar devam etmektedir.

Her halikarda Toryumun nükleer yakıt olarak kullanılabilmesi için üzerinde durup çözüme kavuşturulması gereken konular vardır. En önemlisi “nükleer yakıt çevrimi” sorunu olarak masada durmaktadır.

Nükleer yakıt çevrimi; kullanılmış yakıtın depolanması, atık olarak işlem görmesi, tekrar yakıt olarak kullanılması, yeni atıkların işlenerek gömülmesi gibi uygulamaları kapsayan bir işlemler zinciridir.

Nükleer yakıt olarak kullanılan uranyum ve plütonyum kullanıldıktan sonra yeniden kazanılarak yakıt çevrimine katılabiliyor. Ancak bu işlem Toryum için henüz uygulanamamaktadır.

2)NEREDE BULUNUR

Toryum madeni tabiatta uranyum madeninden yaklaşık üç kat daha fazla bulunur. 2006 verilerine göre Dünya’da bilinen toplam Toryum rezervinin 2,5 milyon ton olduğu ve ortalama % 6–7 civarında toryum oksit içerdiği söylenebilir.

Türkiye’nin toryum rezervi için  yapılan araştırmalar sonucunda, Eskişehir’e bağlı Sivrihisar ilçesinin kuzey batısında, Kızılcaören, Karkın ve Okçu Köyleri arasında yer alan 15 km2’lik bir sahada, toryumun yanı sıra nadir toprak elementleri, barit ve fluorit içeren karmaşık yapılı yataklara rastlanmıştır.

1977 yılında hazırlanan rapora göre söz konusu bölgedeki cevherin ortalama tenörü % 0,21 ThO2, toplam rezerv yaklaşık 374.000 ton ThO2 olarak belirlenmiştir.

Bölgede Toryum, Monazit ve Torobastnazit minerallerinin kafes yapısında yer almaktadır. Tenör bazı örneklerde % 3′e kadar çıksa da yatağın ortalama tenörü % 0,2′dir. Bu bölge haricinde, Toryum yatakları tespit edilmiş olan Malatya-Hekimhan-Kuluncak, Kayseri-Felâhiye, Sivas, Diyarbakır ve Burdur-Çanaklı sahalarında daha ayrıntılı arama çalışmalarının yapılması sonucunda, ülkemizin toryum rezervinin artacağı tahmin edilmektedir.

Bulunan ve araştırılmakta olan toryum yatakları ile Türkiye’nin Dünya’nın en büyük toryum rezervine sahip ülkelerden biri konumunda olduğu söylenebilir. Teknolojik sorunların çözülebilmesi şartıyla, Türkiye, nükleer enerji hammaddesi olan toryum açısından önemli bir potansiyele sahiptir ve zenginlik sınıflandırmasında toryum madenimiz çok zengin madenler sınıfında bulunmaktadır.

#MADENTORYUM #TORYUM #MADEN #FACEBOOKMADENSAFYASI

2️⃣5️⃣